Naučno istraživačke i uslužne djelatnosti u Zavodu se sprovode kroz nekoliko organizacionih cijelina:

• Laboratorija za zaštitu bilja
• Laboratorija za ispitivanje sjemena
• Laboratorija za biotehnologiju

Osnovna djelatnost Laboratorije za zaštitu bilja je ispitivanje zdravstvenog stanja živih biljaka, dijelova biljaka i biljnih proizvoda na prisustvo biljnih parazita prouzrokovača mikoza, bakterioza, fitoplazmoza i važnijih viroza biljaka. Laboratorija prati savremene trendove iz oblasti zaštite zdravlja bilja te pored konvencionalnih tehnika koristi i savremene molekularne metode za determinaciju biljnih patogena.

Laboratorija za ispitivanje sjemena Poljoprivrednog instituta Republike Srpske postoji od 1947. godine kada je osnovan i Institut. Funkcionisala je kao sastavni organizacioni dio nekog zavoda i samostalno kao Zavod za sjemenarstvo. U sklopu Zavoda za zaštitu bilja, sjemenarstvo i biotehnologiju se nalazi od 2005. godine.

Od iste godine Laboratorija je ponovo član Međunarodne organizacije za ispitivanje sjemena – ISTA (International Seed Testing Association) i svoje djelatnosti obavlja u skladu sa standardnim postupcima ove organizacije prema kojima se odvija promet sjemena u međunarodnoj trgovini.

Savremena oprema i stručni kadrovi omogućavaju kompletne, ujednačene i neutralne analize kvaliteta sjemena.

Zavod se kontinuirano razvija, prati razvoj i uvodi nove tehnologije, tako da je u okviru ovog zavoda osnovana i laboratorija za biotehnologiju u kojoj se vrše ispitivanja prisustva GMO u živim biljkama, dijelovima biljaka i biljnim proizvodima, hrani namijenjenoj za ishranu ljudi i domaćih životinja i sjemenu poljoprivrednih biljaka.

Laboratorija je opremljena po svim svjetskim standardima, raspolaže savremenom opremom i obučenim kadrom.

U okviru Zavoda je zaposleno 10 radnika od toga jedan doktor nauka, dva doktoranta, četiri magistranta, dva poljoprivredna tehničara i jedan administrativni radnik.